Алтын алма ал пословица
Обновлено: 22.11.2024
Киіміне қарап қарсы алады,
Біліміне қарап шығарып салады.
Күш — білімде, білім — кітапта.
Қына тасқа бітеді,
Білім басқа бітеді.
Білегі күшті бірді жығады,
Білімі күшті мыңды жығады.
Өз білмегеніңді кісіден сұра,
Үлкен жоқ болса кішіден сұра.
Ақыл — тозбайтын тон,
Білім – таусылмайтын кен.
Білім арзан, білу қымбат.
Жаста оқыған оқуың — тасқа жазғанмен бірдей,
Егде тартқанда оқыған оқуың — мұзға жазғанмен бірдей.
Екпей егін шықпас,
Үйренбей білім жұқпас.
Наданмен дос болғанша,
Кітаппен дос бол.
Оқымаған бір бала,
Оқыса екі бала.
Ұстаздан шәкірт озар.
Алтын алма, білім ал.
Ғылым — теңіз, білім — қайық.
Тіліңмен жүгірме, біліммен жүгір
Көп жасаған білмейді, көп көрген біледі
Білімді өлсе,
Қағазда аты қалар.
Ұста өлсе,
Істеген заты қалар.
Өнер — ағып жатқан бұлақ,
Ілім — жанып тұрған шырақ.
Білімді бесіктен тесікке дейін ізден.
Жердің сәні — егін,
Ердің сәні — білім.
Өмірдің өзі — ұлы ұстаз.
Білім басы — бейнет, соңы — зейнет.
Ілім — бұлақ
Білім — шырақ.
Оқусыз білім жоқ,
Білімсіз күнің жоқ.
Оқу инемен құдық қазғандай.
Ойна да күл,
Оқы да біл.
Білім — ер азығы,
Ер — ел азығы.
Оқу — білім азығы,
Білім — ырыс қазығы.
Оқу — білім бұлағы,
Білім — өмір шырағы.
Білімдіге дүние жарық,
Білімсіздің күні қаріп.
Білім таппай мақтанба,
Өнер таппай баптанба.
Көргеннен көрмегенін көп.
Білгеннен білмегенің көп.
Білім алып құрасын,
Еңбек етіп сұрасын.
Білім ауысады,
Ырыс жұғысады.
Біреу білмегенді, біреу білер,
Біреу жылайтынға, біреу күлер.
Туа білмейді, жүре біледі.
Білімдіден ақыл шығар.
Ақылды қарттан нақыл шығар.
Қарғыстың ең жаманы:
Өзің білме, білгеннің тілін алма.
Қой асығы демей - ақ
Қолыңа толса, сақа тұт,
Жасы кіші демей - ақ
Ақылы асса, аға тұт.
Қолдағы бар алтынның қадірі жоқ
Ақыл азбайды,
Білім тозбайды.
Сақтықты соқырдан үйрен,
Кішілікті түйеден үйрен.
Білетінің бір тоғыз,
Білмейтінің тоқсан тоғыз.
Білмесең үндеме,
Білгенді күндеме.
Білім гауһар, бағасы жоқ.
Надандық кесел, дауасы жоқ.
Оқу-білім туралы мақал-мәтелдер
Оқу – инемен құдық қазғандай.
Оқымаған бір бала, оқыса екі бала.
Оқу – білім бұлағы.
Жақындықты ат айырады, оқымағанды хат айырады.
Оқығаныңды айтпа, тоқығаныңды айт.
Оқу – білім азығы,
Білім – ырыс қазығы.
Білім басы – бейнет, соңы – зейнет.
Оқығаныңды айтпа, тоқығаныңды айт.
Білімдіге дүние жарық.
Білімсіздің күні кәріп.
Көзі жоқ, құлағы саудың
Ақылы толады.
Құлағы жоқ, көзі саудың
Ақылы солады.
Өмір – үлкен мектеп.
Өмірдің өзі – ұлы ұстаз.
Өнер – ағып жатқан бұлақ,
Ілім – жанып тұрған шырақ.
Білімді өлсе,
Қағазда аты қалар.
Ұста өлсе,
Істеген заты қалар.
Кітап – алтын қазына.
Көп жасаған білмейді, көп көрген біледі.
Тіліңмен жүгірме, біліммен жүгір.
Көргенсіз дегенге кек тұтпа,
Көргеніңнен көрмегенің көп.
Ғылым – теңіз, білім – қайық.
Алтын алма, білім ал.
Ұстаздан шәкірт озар.
Жеті жұрттың тілін біл,
Жеті түрлі білім біл.
Әліппенің ар жағы – білім бағы.
Ғылыммен жақын болсаң, қолың жетер,
Залыммен жақын болсаң, басың кетер.
Ұстазыңды ұлы әкеңдей сыйла.
Кітап-ғылым – тілсіз мұғалім.
Білімі жоқ ұл – жұпары жоқ гүл.
Мың малың болғанша, бір балаң ғалым болсын.
Наданмен дос болғанша,
Кітаппен дос бол.
Асу бермес асқар жоқ.
Білегіңе сенбе, біліміңе сен.
Екпей егін шықпас,
Үйренбей білім жұқпас.
Жаста оқыған оқуың – тасқа жазғанмен бірдей,
Егде тартқанда оқыған оқуың – мұзға жазғанмен бірдей.
Білім ауысады,
Ырыс жұғысады.
Білген кісі тауып айтады,
Білмеген кісі қауып айтады.
Өз білмегеніңді кісіден сұра,
Үлкен жоқ болса кішіден сұра.
Ақыл –дария,
Ой – теңіз.
Оқығанның бәрі жарық,
Оқымағанның беті шарық.
Следующая пословица
◆ Өмір – үлкен мектеп.
(Жизнь – самая большая школа) .
◆ Білімнің басы – бейнет,
Соңы – зейнет.
(В учении трудно,
Да плоды учения сладки) .
◆ Жердің сәні – егін,
Ердің сәні – білім.
(Землю – украшают нивы,
Человека – знания) .
◆ Оқусыз білім жоқ,
Білімсіз күнің жоқ.
(Нет жизни без знания, нет знания без учения) .
◆ Алтын алма, білім ал.
(Не гонись за золотом, гонись за знаниями).
1 Білімнің басы – бейнет, соңы – зейнет.
В учении трудно, да плоды учения сладки.
2 Оқығаныңды айтпа, тоқығаныңды айт.
Говори не о том, что вычитал,
А о том, что осмыслил.
3 Білімге дүние жарық,
Білімсіздің күні кәріп.
Для ученного мир светел, для неуча мир темен.
4 Көзі жоқ, құлағы саудың
Ақылы толады.
Құлағы жоқ, көзі сау дың
Ақылы солады.
Если глаза не видят, но уши слышат – ум богатеет, если глаза видят, но уши не слышат – ум скудеет.
5 өмір – үлкен мектеп.
Жизнь – самая большая школа.
6 Өмірдің өзі – ұлы ұстаз.
Жизнь – учитель мудрый.
7 Жердің сәні – егін,
Ердің сәні – білім.
Землю – украшают нивы, человека – знания.
8 Жер – ырыстың кіндігі,
Білім – ырыстың тізгіні.
Земля – основа счастья, знания счастья поводья.
9 Білімді бесіктен тесікке дейін ізден.
Знаний набирайся с пеленок
и накапливай до дней последних.
10 Өнер – ағып жатқан бұлақ,
Ілім – жанып тұрған шырақ.
Искусство – живой ручей,
наука – яркий светильник.
11 Білімді қлсе,
Қағазда аты қалар.
Ұста өлсе,
Істеген заты қалар.
Имя мастера остается в его творениях,
имя ученого остается в его книгах.
12 Кітап – алтын қазына.
Книга – кладовая золота.
13 Естімеген елде көп.
Мир полон неизвестного.
14 Оқусыз білім жоқ,
Білімсіз күнің жоқ.
Нет жизни без знания, нет знания без учения.
15 Көп жасаған білмейді, көп көрген біледі.
Не тот много знает, кто много прожил,
а тот, кто много видел.
16 өзі білмегенніңаузына қарама.
Не заглядывай в рот тому, кто сам ничего не знает.
17 Тіліңмен жүгірме, біліммен жүгір.
Не стремись удивить красноречием,
стремись удивить знаниями.
18 Ат сүрінбей жер танымас,
Ер сүрінбей ел танымас.
Конь не споткнувшись, дорогу не изучит;
джигит, не споткнувшись, мир не узнает.
19 Көргенсіз дегенге кек тұтпа, көргеніңнен көрмегенің көп.
Не обижайся, если упрекнут в незнании:
на свете больше неизвестного, чем известного.
20 Ғылым – теңіз, білім қайық.
Наука – море, знания – лодка на его просторе.
21 Алтын алма, білім ал.
Не гонись за золотом, гонись за знаниями.
22 Көп оқыған білмейді, көп тоқыған біледі.
Не тот много знает, кто много читает,
а тот, кто умом вникает.
23 Өз білмегеніңді кісіден сұра,
Үлкен жоқ болса, кішіден сұра.
О чем сам не знаешь – спроси у другого,
нет постарше тебя – спроси у того, кто младше тебя.
24 Аттан тай озады,
Атадан бала озады.
Придет время и жеребенок обгонит коня,
а сын – отца.
25 Ұстаздан шәкірт озады.
Прилежный ученик превзойдет учителя
26 Оқымаған бір бала,
Оқыса екі бала.
Ребенок, который не учится – один ребенок;
ребенок который учится – два ребенка.
27 Жеті жұрттың тілін біл,
Жеті түрлі білім біл.
Стремись изучить язык семи народов и семь разных наук.
28 Күш – білімде, білім – кітапта.
Сила – в знании, знания – в книгах.
29 Білек бірді, білім мыңды жығады.
Сильный победит одного, ученый тысячу.
30 Әліппенің аржағы – білім бағы.
С последней страницей букваря
открываются двери в знания сад.
31 Ғылыммен жақын болсаң, қолың жетер,
Залыммен жақын болсаң, басың кетер.
Подружишься с наукой – всего достигнешь,
а со злом – голову потеряешь.
32 Шәкіртсіз ұстаз – тұл.
Учитель без учеников, что сирота одинокий.
33 Оқу - білім бұлағы,
Білім - өнер шырағы.
Учение – знания родник, знания – жизни светильник.
34 Ұстазыңды ұлы әкеңдей сыйла.
Учителя почитай, как отца родного.
35 Оқу – білім азығы,
Білім - ырыс қызығы..
Учение – основа знания, знание – основа
счастья.
36 Кітап-ғылым – тілсіз мұғалім.
Ученая книга – учитель без языка.
37 Білімі жоқ ұл – жұпары жоқ гүл.
Человек без знаний, что цветы без запаха.
38 Мың малың бо
1 Білімнің басы – бейнет, соңы – зейнет.
В учении трудно, да плоды учения сладки.
2 Оқығаныңды айтпа, тоқығаныңды айт.
Говори не о том, что вычитал,
А о том, что осмыслил.
3 Білімге дүние жарық,
Білімсіздің күні кәріп.
Для ученного мир светел, для неуча мир темен.
4 Көзі жоқ, құлағы саудың
Ақылы толады.
Құлағы жоқ, көзі сау дың
Ақылы солады.
Если глаза не видят, но уши слышат – ум богатеет, если глаза видят, но уши не слышат – ум скудеет.
5 өмір – үлкен мектеп.
Жизнь – самая большая школа.
Следующая пословица
— Дырявый шалаш матери лучше, чем золотой дворец родичей.
Ағаш тамырымен, адам досымен мықты
— Дерево крепко корнями, человек — друзьями.
Ағын судың арамдығы жоқ — В проточной воде грязь не держится.
Адам сөзінен жазады, сиыр мүйізінен жазады
Корова страдает из-за рогов, человек — из-за своих слов.
Адамды еңбек көркейтеді — Труд красит человека.
Адамды тарлық шынықтырады, адамгершілікті барлық ұмыттырады
— Нужда закаляет, богатство о человечности забывает.
Адамның көңілі бір атым насыбайдан қалады
— Бывает, что друзья расходятся из-за щепотки насыбая.
Адасқанға — жұлдыз айдай, карны ашқанға — көже майдай
— Когда заблудишься, звезды луной кажутся; а проголодаешься и лапша маслом кажется.
Адасқанның айыбы жоқ, қайтып үйірін тапқан соң
— Не велико заблуждение, коль назад нашел дорогу к своим.
Адатықтан ұдкен ат жоқ, наннан ұлкен ас жоқ
— Самое святое имя — человек, самая свята пища — хлеб
Ажал ажарға қарамайды - Смерть на лица не смотрит.
Аз жұмысты қиынсыңсаң, көп жұмысқатап боларсың
— Будешь выбирать легкую работу, трудная достанется.
Аз қайғыны ас басады, көп қайғыны дос басады
— Малая печаль за едой забывается, большая — за беседой с другом.
Аз сөйлесең де саз сөйле — Говори редко, но метко.
Азғын денеге ауру үйір — Истощенному телу все болезни товарищи.
Аздің азаншысы болғанша, көптің қазаншысы бол
— Чем десятком людей руководить, лучше для сотни людей кашу варить.
Ай бетінде де дақ бар — И на луне есть пятна.
Ай көрмесең туысың жат, жыл көрмесең жолдасың жат
— Если месяц с родственниками не видишься, становятся чужими,
если год с друзьями не видишься, становятся чужими
Айлалы батыр алдырмас — Ловкого батыра силой не возьмешь.
Айна айна емес, халық айна — Зеркало правды — народ.
Айран ұйытса, іріткен, тері илесе, шіріткен
— Взялся простоквашу ставить — молоко прокисло, взялся кожу дубить — шкуру сгноил.
Айтуға оңай, істеуге қиын — Легко сказать, да трудно сделать.
Айырылмастай досыңа қайырылмастай сөз айтпа
— Другу неразлучному не говори слов разлучающих.
Ақша ашпайтын құлып жоқ
— Нет такого замка, который бы против денег устоял.
Ақша кетуге тырысады, есеп ұстауға тырысады
— Деньги стараются уплыть, а счет старается их удержать.
Ақша тиыннан құралады — Копейка рубль бережет.
Ақшада көз жоқ — У денег нет глаз.
Ақыл тозбайтын тон, білім таусылмайтын көл
— Ум — шуба, которая не изнашивается, знания –неисчерпаемое озеро.
Ақылдан асар амал жоқ, батылдар алмас қамал жоқ
— Нет хитрости, которой ум бы не разгадал; нет крепости, которой смелый бы не взял.
Ақылды арын қорғайды, сараң малын қорғайды
— Умный честь свою оберегает, скупой скот свой оберегает.
Ақылды көргенін айтады, ақмақ ішкенін айтады
— Мудрец рассказывает, что повидать успел, глупец рассказывает, что и когда он ел.
Ақымақ күлкіге тоймайды, жалқау ұйқыға тоймайды
— Дурень смеется постоянно, а лодырь спит непрестанно.
Ақынның тілі қылыштан өткір, қылдан нәзік
— Слово акына острее клинка и нежнее волоска.
Аман болса бұл басым, тағы шығар бұл шашым
— Была бы голова цела, а волосы сами отрастут.
Алаған қолым береген — Рука, умеющая брать, умеет и сама давать.
Аласыға алтау аз, бересіге бесеу көп — Берущему шести мало, дающему и пяти много.
Алла бермегенді молда да бермейді — Чего аллах не дал, того и мулла не даст.
Аллаға жағайын десең — қазаның болсын, қазыға жағайын десең — қазаның болсын
— Хочешь понравиться аллаху — час молитвы не пропускай, хочешь понравиться казию — котел с огня не снимай.
Алмақтың да салмағы бар — Любишь брать, умей и сам давать
Алпыс қарсақ ат болмас — И шестьдесят корсаков коня не заменят.
Алтау ала болса, ауыздағы кетеді. төртеу түгел болса, төбедегі келеді
— Если шестеро врозь, лежащее во рту теряют;
если четверо за одно, улетевшее в небо достают.
Алтын алма, білім ал — Не гонись за золотом, гонись за знаниями.
Алтын көрсе періште жолдан таяды — Увидев золото, и ангел свернул с дороги.
Алтын тапсаң, санап ал — Если и золото нашел, пересчитай.
Алтын тыққан адам аштан өлер — Дрожащий над золотом с голода умирает.
Алтынды ала білген бөле де біледі — Кто золото добыть сумел, сумеет и поделить.
Алтынды тот баспайды — Золото не ржавеет.
Алып анадан туады, ат биеден туады
— Скакун родится от кобылицы, батыр — от женщины.
Алыс жол атты сынайды, ауыр жол ерді сынайды
— Дальняя дорога — испытание коню, тяжкий путь — испытание джигиту.
Алыссаң атаң да болса жық — Если схватился, и отца родного вали с ног.
Алыстан арбалағанша жақыннан дорбала
— Чем из далека возить арбой, лучше сблизи натаскать торбой.
Анасын көріп қызын ал — Возьми замуж дочь, прежде узнав, кто ее мать.
Анаңды Меккеге үш арқалап барсаң да, қарызыңнан құтыла алмайсың
— Даже если трижды мать на себе в Мекку перевезешь, с долгом перед ней не рассчитаешься.
Аңдамай сөйлеген ауырмай өледі — Болтающий не думая, умирает не болея.
Аңқау елге — арамза молда — Для темных людей и плут — мулла.
Арық атқа қамшы — ауыр — Тощему коню и плеть — ноша.
Арық атқа қамшы жау, жыртық үйге тамшы жау
— Худому коню плетка — враг, худой юрте — дождь.
Арымақ, семірмек көңілден - Худеть или полнеть, зависит от настроения..
Арыстанды арыстандай жігіт алар — Льва одолеет джигит с львиным сердцем.
Аспаннан киіз жауғанда, сорлыға ұлтарақ та тимепті
— Когда с неба тюками валили кошма, бедняку не хватило кусочка на стельку.
Астың дәмін тұз келтірер, ауылдың сәнін қыз келтірер
— Вкус пищи — соль, краса аула — девушки.
Асу бермес асқар жоқ — Нет вершины недоступной.
Асы жоқ үйді ит те сүймейді — Голодный дом и собака обходит стороной.
Ат айналып қазығын табар, ер айналып елін табар
— Сколько б конь не кружил, к коновязи своей вернется;
сколько б джигит не бродил, на Родину вернется.
Ат басына күн туса, ауыздығымен су ішер; Ер басына күн туса, етігімен су кешер
— Конь при нужде в удилах воду пьет, джигит при нужде в сапогах реку перейдет.
Ат өнері білінбес, бәйгеге түсіп жарыспай, ер өнері білінбес, қоян-қолтық алыспай
Резвость коня скачки покажут, силу джигита борьба докажет.
Ат сүрінбей жер танымас, ер сүрінбей ел танымас
— Конь не споткнувшись, дорогу не изучит; джигит, не споткнувшись, мир не узнает.
Ата — асқар тау, Ана — бауырындағы бұлақ, бала — жағасындағы құрақ
— Отец — неприступная гора, мать — родник у подножия горы, дитя — тростник, растущий на берегу реки
Ата — балаға сыншы — Отец главный критик своего ребенка.
Ата өнері — балаға мұра — Искусство отца — сыну наследие.
Атаның жүгі — атанның жүгі — Ноша отца тяжела, как вьюк верблюда.
Атаңның баласы болма, адамның баласы бол — Не будь сыном отца, будь сыном народа.
Атаның жүгі — атанның жүгі — Ноша отца тяжела, как вьюк верблюда.
Атадан ұл қалса — өзі қалғаны, қыз қалса — ізі қалғаны
— Если после отца остался сын — значит, остался он сам,
если осталась дочь, значит остался след.
Аталастан ауылдас жақын — Хороший сосед родней далеких родственников.
Атқыштан ажал қашады — От меткого стрелка смерть бежит.
Аттан тай озады, атадан бала озады
— Придет время жеребенок обгонит коня, а сын — отца.
Аттыға жаяу жолдас болмас — Конный пешему не товарищ.
Атын алдырған ерін жоқтамайды, басын алдырған сақалын жоқтамайды
— Лишившись коня, по седлу не плачут; лишившись головы, по бороде не плачут.
Аттың жемін жеп, тайдың ойынын ойнау — Ест, как конь, резвится, как жеребенок.
Аты аталмаған жігіттен, аты аталған төбе артық
— Чем быть джигитом, никому неизвестным, лучше быть бугорком, именем отмеченным.
Атың арақ болса, бір шап, отының аз болса, бір жақ
— Конь худой — проскачи раз, да во весь опор; дров мало — разожги раз, да пожарче.
Атыңнан айрылсаң да, ер-тоқымыңнан айрылма;
Қатыныңнан айрылсаң да, қазан-ошағыңнан айрылма;
Қазан-ошағыңнан айырылсаң да, халқыңнан айрылма
— Лишившись коня, седло не бросай; лишившись жены, очаг свой не покидай;
лишившись очага, народ свой не покидай.
Ауыз — дарбаза, сөз — самал, құдай ұрғанға не амал
Рот — ворота, слово — ветер, когда бог карает, закрыть ворота забывают.
Ауызбен орақ орғанның белі ауырмайды — Языком хлеб молотить — спина не за болит.
Ауызы күйген үрлеп ішер — Кто уже обжигался, тот сперва подует, потом пьет.
Ауызы қисық болса да, байдың ұлы сөйлесін
— Хоть и рожа кривая, пусть сын бая говорит.
Ауызымен астау шапқан, қолымен жаңқа жара алмас
— Языком корыто выдалбливает, а руками щепку не расколет.
Ауызына келгенді сөйлеу — ақымақтың ісі, алдына келгеннін жеу — айуанның ісі
— Зверь жрет, что на глаза попадет, дурак плетет, что на ум взбредет.
Ауру атанды да шөктірер — Болезнь пришла — беда в дом вошла.
Ауру желмен келіп, термен шығады
— Болезнь входит вместе со сквозняком, выходит вместе с потом.
Ауру кірді — әлек кірді — Болезнь и верблюда с ног валит.
Ауру кісі күлкі сүймес, ауыр жүкті жылқы сүймес
— Больной не выносит смеха, конь — тяжелую ношу.
Аурудың жақсысы жоқ, дәрінің тәттісі жоқ
— Не бывает приятной болезни, не бывает и вкусного лекарства.
Ауруын жасырған бөледі — Кто болезнь свою скрывает, тот со смертью играет.
Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде
— Чем лекарство от болезни искать, лучше думай, как не заболеть.
Ауыл итінің достығы сүйек тастағанша — Дружба аульных собак — до первой косточки.
Ауыл итінің қүйрығы қайқы — В своем ауле и собака хвост трубой держит.
Ауылдың иті ала болса да, бөрі келгенде бірігеді
— Завидев волка, аульные собаки забывают свою вражду.
Аш ақылмен тоқ болмайды — Голодный сочувствием сыт не будет.
Аш атасын тыңдамас —
Голодный и отца не слушаешь (От А.- Для голода нет голоса разума.)
Аш бала тоқ баламен ойнамайды, тоқ бала аш болам деп ойламайды
— Голодному мальчику с сытым некогда играть, сытый не думает, что и он будет голодать.
Ашаршылықта бай баласы бірінші өледі — В голод байский сын раньше всех умирает.
Ашаршылықты көп көрген өзі тоймай «мә» демес
Кто голод пережил, не скажет «на», пока сам не насытится.
Аштың ақылы тамағында, жаяудың ақылы табанында
— Голодный думает о еде, пеший — о боли в ноге.
Әзілде кек жоқ, өсекте шек жоқ — Шутка на месте остается, сплетня дальше несется.
Әзілің жарасса, атаңмен ойна — Если шутка уместна, и с отцом шути.
Әке көрген оқ жонар — Сын воспитанный отцом, сам смастерит стрелу.
Әкені көріп ұл өсер, шешені көріп қыз өсер — сын берет пример с отца, дочь — с матери
Әкесі құрдастың, баласы құрдас — У настоящих друзей и дети дружны.
Әкесіз жетім — жартылай жетім, шешесіз жетім — бүтін жетім
— Сирота без отца — полусирота, сирота без матери круглая сирота.
Әліппенің аржағы — білім бағы
— С последней страницей букваря открываются двери в сад знаний.
Әңгіме жол қысқартады — Приятная беседа дорогу сокращает
Әр елдін салты басқа, иттері қарақасқа
— У каждого народа свои (разные) традиции и даже собаки разные.
Әр нәрсеге асық болғанша, бір нәрсеге машық бол
— Чем во многих делах быть учеником, лучше в одном деле быть мастером.
Әркімнің өз жері — жұмақ — Каждому родная земля — рай.
Бағайын десе малы жоқ, ауырайын десе ауруы жоқ
— Хотел бы пасти, да скота нет, хотел бы постонать, да болезни нет.
Базар ақшалыға базар, ақшасызға назар
Базар с деньгами — базар, а без денег какой он базар.
Базар бай, алушы кедей — Базар богат, да покупатель беден.
Базарда мың кісі бар, әркім танығанына сәлем береді
— На базаре тысячи людей, а здороваются только со знакомыми.
Базары жақын байымас — С базара жить — деньги не нажить.
Бай атқа мінсе құтты болсын дейді, кедей атка мінсе қайдан алдың дейді
— Бай на коня сядет — доброго пути желают, бедняк на коня сядет — где взял спрашивают.
Бай аузында семіз сөз — Вся щедрость богача только на языке.
Бай бауырын танымас, сауда досқа қарамас
— Богатый брат бедного не признает, купец дружбы не признает.
Байға жағынамын деп жарлының тоқтылы қойы шығыпты
— Бедняк хотел понравиться баю и остался остался без овцы с ягненком.
Байдан пайда артылмас, қудан пайла артылмас
— У бая выгоду не урвешь, хитреца хитростью не проведешь.
Байлауы жоқ шешеннен, үндемеген есті артық
— Лучше умный молчун, чем речистый болтун.
Байлық — байлық емес, бірлік — байлық
— Истинное богатство не в достатке, а в единстве.
Бақа көлінде патша, балық суында патша, жігіт елінде патша
— Лягушка — на болоте царь, рыба — в воде, джигит — на Родине.
Балалы үй — базар, баласыз үй — мазар
— Дом с детьми- базар, дом без детей- могила.
Балық аулай алмаған, суды лайлар — Горе-рыбак только воду мутит.
Балық жаны суда — Рыбе без воды жизни нет.
Балық жоқта бақа да балық — Когда рыбы нет, и лягушка — рыба
Балықшының аты шөлден өледі
— У рыбака конь от жажды сдохнет (От А.- сапожник без сапог)
Барлық жарастырады, жоқтық талстырады
— Достаток недостатки сглаживает, нужда еще больше оголяет.
Бас аманда мал тәтті, бас ауырса жан тәтті
Пока здоров — добро дорого, заболеешь — жизнь дорога.
Бас ауырса жан қорқады — Голова начинает болеть — душа покой теряет.
Бас жарылса, бөрік ішінде, қол сынса, жең ішінде
— Не бойся, что голову проломят — под шапкой она,
не трусь что руку сломают — в рукаве она.
Басы аманның малы түгел — Была бы голова цела, а добро наживется.
Басқа пәле тілден — Язык мой — враг мой.
Басқа түссе — баспақшыл — Нужда заставит — про неумение забудешь.
Батыл болсаң батыр да боласың — Смелость — к героизму дорога.
Батыр бір оқтық, бай бір жұттық — Батыр до первой пули, бай — до первого джута.
Батыр туса — ел ырысы, жаңбыр жауса — жер ырысы
Дождь пойдет — земле счастье, батыр родится — народу счастье.
Батырға да жан керек, пақырға да жан керек
— И батыру жизнь нужна, и бедняку жизнь дорога.
Батырға оқ дарымайды, батылға жау жоламайды
— Батыра пуля не берет, храброго враг сторонится.
Батырға таяқ та — жарақ — Батыру и палка оружие.
Батырдың атын жау шығарады, шешеннің атын дау шығарады
— Имя оратора спор выявляет, имя батыра враг называет.
Батырдың басы екеу болмайды — У батыра — не две головы.
Батырлық айқаста танылар — Поле боя называет имя героя.
Бейнет қыл да зейнет қыл — Потрудись, а потом и требуй.
Берген жомарт емес, алмаған жомарт — Не тот щедр, кто дает, а тот кто не берет.
Берекені көктен тілеме, бірлігі мол көптен тіле
— Не ищи благодати на небе, ищи ее в единстве народа.
Бермегенді беріп ұялт — Чтобы пристыдить скупого, сам его одари.
Берместің асы піспес, қазаны оттан түспес
— У скопого обед не сварится, пока гость не уйдет.
Берместің сылтауы көп — У скупого много оправданий для отказа.
Бестің басы болғанша, алтыныңаяғы бол
— Чем быть главой пяти человек, лучше быть слугой шести человек.
Бие көп болса, құлын көп — Когда кобылиц много, и жеребят много.
Болат біз қап түбінде қалмас — Стальное шило в мешке не утаишь.
Болат бүгілмес, шорт сынар — Сталь ломается, но не гнётся.
Болат қайнауда шынығады, батыр майдан да шынығады
— Сталь закаляется в огне, батыр — на войне.
Бұқаның арамзасы бұзау арасында жүреді — Ленивый бык вместе с телятами пасется.
Білегіңе сенбе, біліміңе сен — Расчитывай не на свою силу, а на свои знания.
Білек бірді, білім мыңды жығады — Сильный победит одного, ученый тысячу.
Білім арзан, білу қымбат — Ученье ничего не стоит, да выучиться трудно.
Білімге дүние жарық, білімсіздің күні кәріп
— Для ученного мир светел, для неуча мир тёмен.
Білімді бесіктен тесікке дейін ізден
— Знаний набирайся с пеленок и накапливай до дней последних.
Білімі жоқ ұл — жұпары жоқ гүл — Человек без знаний, что цветок без запаха.
Білімнің басы — бейнет, соңы — зейнет
— В учении трудно, да плоды учения сладки.
Бір күндік жолға шықсаң, үш күндік жол азық ал
— Отправляясь путь на день, бери запасы на три дня.
Бірге тумақ болса да, бірге өлмек жоқ
— Родиться вместе — не значит, что и умирать вместе.
Біреу бетінен жазады, біреу ниетінен жазады
— Один страдает из-за внешности, другой из-за жадности.
Біреу жаныңа жолдас, біреу малыңа жолдас
— Один друг- душевный, другой друг- корыстный.
Біреу тойып секіреді, біреу тоңып секіреді
— Один прыгает от сытости, другой — от стужи.
Біреуге мал қайғы, біреуге жан қайғы
— Один трясется за жизнь свою, другой — добро свое.
Бірлігі жоқ ел тозады, бірлігі күшті ел озады
— Народ, не знающий единства, с нуждой дружит; народ сильный единством, со счастьем дружит.
Следующая пословица
Қайыптан тапқан алтыннан
Ақсақал берген бата артық
Қайыры жоқ жақыннан
Жаны жақсы жат артық.
Алтын ерің атқа тисе,
Алтынын ал да отқа жақ.
Алтын балтаның да сабы ағаш.
Алтынды еріткенмен,
Жез болмайды
Жібекті жуғанмен,
Бөз болмайды.
Жылтырағанның бәрі алтын емес.
Көп сөз — күміс,
Аз сөз — алтын.
Ат тұяғы—алтын,
Алысқа алып баратын.
Адам тілі алтын,
Алысты сұраптабатын.
Таздың тарағы алтын,
Мергеннің садағы алтын.
Алтын отта сыналар,
Адам жоқта сыналар.
Алтын тыққан адам арықтап өлер.
Кестешінің бізі — алтын,
Кемеңгердің сөзі — алтын,
Көрегеннің көзі — алтын.
Алтын алма, ақыл ал.
Ақыл тозбайды,
Алтын шірімейді.
Бір жерде алтын сыйлы,
Бір жерде халқың сыйлы.
Көп жасап, күміс болғанша
Аз жасап, алтын бол.
Алтын базарында бағалы.
Алтын кемер белге сән,
Алтын қылыш ерге сән.
Сабы алтын болса да,
Көсеудің көсеу аты қалмайды.
Алтын отпен, әйел алтынмен, еркек әйелмен сыналады.
Алтын пышақ өтпесе,
Алтынын ал да отқа жақ.
Үйі жоқтың көңлінде
Алтын сарай жүреді.
Алтын деген жер сыйы,
Алғыс деген ел сыйы.
Өз елің - алтын бесік.
Өнерлінің қолы алтын,
Өлеңшінің сөзі алтын.
Өлең — алтын,
Сөз — күміс.
Білмегенді білдір, қолына алтын жүзік ілдір.
Алтын шірімес,
Дау қалмас,
Жан сасымас.
Алтын алма, дұға ал.
Өлмеген құл алтын аяқпен су ішер.
Жақсының алтын басы еңкейсе,
Білімсіздің басы шалқаяды.
Ақылмен алтын табылар,алтынмен ақыл табылмас.
Алтын жерде жатпайды,
Жаман ұста суын таппайды.
Алтынды ерiте бiлмеген iрiтер,
Терiнi илей бiлмеген шiрiтер.
Өнерлiнiң қолы алтын,
Өлеңшiнiң сөзi алтын.
Таза алтын топырақсыз да тазарады.
Алтын беріп,
Ауру алды.
Уақыт – алтын.
Алтын басты әйелден,
Бақыр басты еркек артық.
Жинау мақсат болса –
Алтын ба, тас па – бәрібір.
Қолдағы бар – мыс,
Қолдағы жоқ – алтын.
Алтын, алтын –
Жоғалтпайды нарқын.
Аппақ алтын қаралы күнге қажет.
Алтын табылса, түйерге түйіншек табылмас.
Сабыр түбі — сары алтын.
Аштықта алтыннан жарты уыс жарма артық.
Алтын тастан шығады,
Ақыл жастан шығады.
Айтылмаған сөздерің саф алтындай,
Тістен шықса, қалар бақыр қалпында-ай.
Алтын — жай тас, босқа жатқан жердегі,
Қазып алса — бек тәжінің өрнегі.
Алтын алма, алғыс ал.
Алғыс алтын емес пе!
Алтын сырға құлақты ауыртады,
Алтындаған етік аяқты ауыртады.
Алтын-күміс жиғандар үй салады.
Алтын-күміс тас болар.
Арпа-бидай ас болар.
Алтын-күміс әманда таспен бірге жүреді.
Алтынның құны түспейді,
Тастың бағасы артпайды.
Алтынның шыққан жерін белден қаз.
Алтының көп те болса, ішке сақта.
Арамзаның тіліне нанба,
Алтын берсе алма.
Асыл айнымас,
Алтын шірімес.
Алтынды ала білген бөле де біледі.
Алтын белдік — бел сәні,
Асы жігіт — ел сәні.
Қайыптан тапқан алтыннан
Ақсақал берген бата артық
Қайыры жоқ жақыннан
Жаны жақсы жат артық.
Читайте также: