Загадки про осень на белорусском языке
Обновлено: 24.12.2024
Жыу коцiк у хатцы. З iм гуляу гаспадар у клубочак. Коцiк ганяуся за клубочкам. Гаспадар прыносiу коцiку паесцi рыбкi.
Яму вельми была весела, што ён нi хацеу есцi.
Вось ужо ён разматау клубочак да канца.Быу ужо вечар. I гаспадар i коцiк ляглi спаць.
«Жыццё» загадак ў нашы дні
Восень у госці да нас прыйшла і з сабою прынесла
Што? Скажыце наўздагад, ну вядома (лістапад)
Самы лёгкі спосаб зрабіць ўрок у школе або дзіцячым садзе цікавым і вясёлым - гэта даць дзецям загадкі на яго тэму.
дзіцячая літаратура
У наш час працягваюць выдаваць яркія і прыгожыя кніжкі-загадкі. Іх рэкамендуюць набываць бацькам для развіцця ў дзяцей дашкольнага ўзросту увагі, назіральнасці і цікаўнасці. Разбіраючы з дзіцем загадкі, можна вывучыць і запомніць назвы жывёл і раслін, колеру, а кароткія загадкі пра восень, і іншыя часы года, пазнаёмяць малога з сезонамі і іх праявамі: "Ці не калючы, светла-сіні па кустах развешанымі (іней)".
У сучасных школах дзяцей знаёмяць зараз не толькі з загадкамі свайго народа, але і з фальклорам іншых народнасцяў. Гэта пашырае геаграфію гэтага віду творчасці і дапамагае малым фармаваць стаўленне да свету людзей іншых краін.
Гэты літаратурны жанр ніколі не будзе забыты, бо нясе асвету і развіццё інтэлекту з самага ранняга ўзросту.
Загадки про деревья
Жаль озябшего бедняжку:
Всем ветрам и ветеркам
Он последнюю рубашку
Раздарил по лоскуткам.
(Осенний лес)
Весной зеленела,
Летом загорала,
Осенью надела
Красные кораллы.
(Рябина)
Весной зеленела, летом загорала,
Осенью надела красные кораллы.
(Рябина)
На пригорке — бугорке стоит девицы в платке.
Наступит осень — платок она сбросит.
(Береза)
Никого я не боюсь — сам к любому прицеплюсь.
(Репей)
Пока дети — каждый в берете.
Повзрослели — шляпы надели.
(Грибы)
Рыжий Егорка
Упал на озерко,
Сам не утонул
И воды не всколыхнул.
(Осенний лист)
В золотой клубочек
спрятался дубочек.
Кто же это всё же?
(желудь)
У кого шапка без головы,
А нога без сапога?
(Гриб)
Стоял на крепкой ножке,
Теперь лежит в лукошке.
(Гриб)
Шоколадно-бурый гриб,
К скользкой шляпке лист прилип.
Воротник ажурный тонок —
Гриб такой зовут .
(масленок)
Все детки на ветках
С рожденья в беретках.
С деревьев упадут –
Береток не найдут.
(Желудь)
Загадки про осень и осенние месяцы
Пусты поля, мокнет земля,
Дождь поливает, когда это бывает?
(Осенью)
Дни стали короче,
Длинней стали ночи,
Кто скажет, кто знает,
Когда это бывает?
(Осенью)
Утром мы во двор идём —
Листья сыплются дождём,
Под ногами шелестят
И летят, летят, летят.
(Осень)
Листья падают с осин,
мчится в небе острый клин
(Осень)
Несу я урожаи,
Поля вновь засеваю,
Птиц к югу отправляю,
Деревья раздеваю,
Но не касаюсь сосен и елочек.
Я — .
(Осень)
Пришла без красок
B без кисти
И перекрасила все листья.
(Осень)
Лес разделся,
Неба просинь,
Это время года — .
(Осень)
Несу я урожаи, поля вновь засеваю,
Птиц к югу отправляю, деревья раздеваю,
Но не касаюсь сосен и ёлочек, я .
(Осень)
Солнца нет, на небе тучи,
Ветер вредный и колючий,
Дует так, спасенья нет!
Что такое? Дай ответ!
(Поздняя осень)
Утром мы во двор идём —
Листья сыплются дождём,
Под ногами шелестят
И летят, летят, летят.
(Осень )
Пусты поля,
Мокнет земля,
Дождь поливает.
Когда это бывает?
(осенью)
Листья падают с осин,
мчится в небе острый клин
(осень)
Дни стали короче,
Длинней стали ночи,
Кто скажет, кто знает,
Когда это бывает?
(осенью)
Опустел колхозный сад,
Паутинки вдаль летят,
И на южный край земли
Потянулись журавли.
Распахнулись двери школ.
Что за месяц к нам пришел?
(сентябрь)
Все мрачней лицо природы:
Почернели огороды,
Оголяются леса,
Молкнут птичьи голоса,
Мишка в спячку завалился.
Что за месяц к нам явился?
(октябрь)
Поле чёрно-белым стало:
Падает то дождь, то снег.
А ещё похолодало —
Льдом сковало воды рек.
Мёрзнет в поле озимь ржи.
Что за месяц, подскажи?
(Ноябрь)
Кто тепло к нам не пускает,
Первым снегом нас пугает?
Кто зовёт к нам холода,
Знаешь ты? Конечно, да!
(Ноябрь)
Вслед за августом приходит,
С листопадом хороводит
И богат он урожаем,
Мы его, конечно, знаем!
(Сентябрь)
Королева наша, Осень,
У тебя мы дружно спросим:
Детям свой секрет открой,
Кто слуга тебе второй?
(Октябрь)
Следующая загадка
Загадкі ставяцца да спадчыны народнага фальклору. З самых старажытных часоў яны ўжываліся як праверка кемлівасці і разумення навакольнага свету. Гэты від творчасці дайшоў да нашых дзён і працягвае жыць далей.
Загадки про погоду и осенние приметы
Слезки капают из тучи –
Плачет мастер невезучий.
Хмурой осени художник —
Хлюпает по лужам…
(дождик)
Ранним утром во дворе
Лед улегся на траве.
И весь луг стал светло-синий.
Серебром сверкает…
(иней)
Вот старушка из сторожки
Грязь разводит на дорожке.
Вязнет в топи мокрый лапоть –
Все зовут старушку …
(слякоть)
Серебристый занавес
с неба вдруг спустился.
Серебристый занавес
каплями пролился.
Уронила занавес
тучка, представляешь?
Что за чудный занавес?
Может, угадаешь?
(дождь)
Это что за невидимка
Хлопает в саду калиткой,
На столе листает книжку,
Шорохом пугает мышку,
Сорвал с бабушки косынку,
Покачал в коляске Димку,
Поиграл листвой, поверьте!
Ну, конечно, это…
(ветер)
По городу дождик осенний гулял,
Зеркальце дождик своё потерял.
Зеркальце то на асфальте лежит,
Ветер подует — оно задрожит.
(лужа)
Кто всю ночь по крыше бьёт
Да постукивает,
И бормочет, и поёт, убаюкивает?
(дождь)
Шел долговяз, в сыру землю увяз.
(дождь)
Крупно, дробно зачастило, И всю землю намочило.
(дождь)
Он идет, а мы бежим,
Он догонит все равно!
В дом укрыться мы спешим,
Будет к нам стучать в окно,
И по крыше тук да тук!
Нет, не впустим, милый друг!
(дождь)
Без пути и без дороги
Ходит самый длинноногий,
В тучах прячется,
Во мгле,
Только ноги на земле.
(Дождь)
Мочит поле, лес и луг,
Город, дом и всё вокруг!
Облаков и туч он вождь,
Ты же знаешь, это — .
(Дождь)
Тучи нагоняет,
Воет, задувает.
По свету рыщет,
Поет да свищет.
(Ветер)
Летит, а не птица,
Воет, а не зверь.
(Ветер)
Осень в гости к нам пришла
И с собою принесла.
Что? Скажите наугад!
Ну, конечно .
(Листопад)
Листья желтые летят,
Падают, кружатся,
И под ноги просто так
Как ковер ложатся!
Что за желтый снегопад?
Это просто .
(Листопад )
Не колючий, светло-синий
По кустам развешан .
(Иней)
Не снег, не лед,
А серебром деревья уберет.
(Иней)
Без рук, без ног, под окном стучит — в избу просится.
(Ветер)
Седой дедушка у ворот
Всем глаза заволок.
(Туман)
Сидит — зеленеет, лежит — пожелтеет, падает — почернеет.
(Листва)
Насупится, нахмурится,
В слезы ударится —
Ничего не останется.
(Туча)
Летит без крыльев и поет,
Прохожих задирает:
Одним проходу не дает,
других он подгоняет.
(Ветер)
Гісторыя ўзнікнення загадак
Загадкі бяруць свой пачатак з самых старажытных часоў, калі людзі дрэнна разумелі навакольны свет і палохаліся яго праяў.
Пра іх гаворыцца ў старажытных міфах Грэцыі і Рыма, іх загадывал падарожнікам Сфінкс, а на Русі іх звязвалі з падступнымі русалкамі. На самай справе, ўклад гэтага віду народнай творчасці ў развіццё розуму, інтэлекту і назіральнасці ў людзей - ня пераацаніць.
Загадкі для дзяцей
У народзе заўсёды беражліва ставіліся да дзяцей, разумеючы, што менавіта яны стануць у будучыні асновай абшчыны. Менавіта моладзь корміць старых, клапоціцца пра іх і праводзіць у апошні шлях. Развіццё ў дзяцей кемлівасці і назіральнасці, якія дапамогуць ім у цяжкую хвіліну ці прынясуць поспех - гэта быў абавязак старых.
Асабліва каштоўны ўклад у развіццё дзіцячага інтэлекту ўнеслі загадкі. Яны вучылі дзяцей думаць і назіраць:
І мармыча, і спявае, закалыхвае?
Пералічваючы характарыстыкі апісванага прадмета, загадка развівае асацыятыўны тып мыслення ў дзіцяці.
Напрыклад, пытанні пра часы года і іх праявах - "Што за чараўніца прыйшла, апранула ў золата лесу? (Восень)"; "Буйна, дробава зачасціла і ўсю зямлю намачыла (дождж)".
Загадкі пра восень, вясну, прыроду былі самымі папулярнымі. У народзе восень ласкава называлі залаты часам, дзякавалі за ўраджай і праводзілі да наступнага года.
Паступова загадкі сталі часткай дзіцячага фальклору, які развіваецца і ў наш час.
Следующая загадка
Любоў да восені
У старажытнасці людзі шанавалі кожны сезон, але падзялялі іх па тых дароў, якія яны даюць людзям. Восень - гэта час збору ўраджаю і зачын на будучыню росквіт. У гэтую пару збіралі гародніна на гародах і садавіну ў садках, рыхтавалі зямлю да вясны і чакалі халадоў:
Пасля спёкі - холаду з жоўтым лістападам.
Вецер лісце рассыпае, а мы толькі рады.
Хто вясёлы, гарэзны да нас стукаецца ў госці,
Дорыць саспелых ягад нам і арэхаў жмені?
Загадкі пра прыроду
Загадкі пра восень для дзяцей прывучалі прыкмячаць змены ў прыродзе і шанаваць тое, што яна дае людзям. Восень - гэта асаблівая пара. Яе прыгажосць і незвычайнасць прыцягвала ўвагу не толькі простых людзей, але і вялікіх паэтаў, пісьменнікаў, мастакоў і музыкаў.
"Прыйшла без фарбаў і без пэндзля і перафарбавала усё лісце" - так пра восень загадваюць загадкі.
"Аранжавыя, чырвоныя на сонейку блішчаць, іх лісце, нібы матылі, кружацца і параць" - такім чынам прадстаўляліся дрэвы восенню мудрым продкам.
Пераход ад цвіцення да завядання прымаўся людзьмі як знак таго, што нішто не вечна, што ўсё мяняецца і пераходзіць у іншую форму - "Лісце падаюць з асін, імчыцца ў небе востры клін".
Прырода - гэта упадабаная тэма народнай творчасці. Людзі моцна залежалі ад яе «шчодрасці». Загадкі-вершы пра восень асабліва разнастайныя. Самы вялікі ўраджай збіраюць менавіта ў восеньскую пару. Па ягонай колькасці людзі судзілі, як яны змогуць дажыць да вясны і наступнага ўраджаю:
Збіраем ўраджай весела ў карзины
Наліўныя, залатыя яблыкі і дыні.
Скажам мы дзякуй ўсё гэтай залатой пары.
Угадай-ка ты хутчэй, хто стукаецца ў дзвярэй?
Загадки про овощи и фрукты
Сама в земле — коса на улице.
(Морковь.)
Кругла, а не луна,
С хвостом, а не мышь.
(Репа.)
Росло-повыросло, из куста повылезло,
По рукам покатилось, на зубах ощутилось.
(Орех)
Золотая голова
Велика, тяжела.
Золотая голова
Отдохнуть прилегла.
Голова велика,
Только шея тонка.
(тыква)
Вырос в поле дом —
Полон дом зерном.
Стены позолочены,
Ставни заколочены.
И стоит новый дом
На столбе золотом
(колосок)
Семьдесят одежек
и все без застежек.
(капуста)
Хоть прячется Алёна
За веточкой зеленой,
Но красная щека
Видна издалека
(яблоко)
Две сестры летом зелены,
К осени одна краснеет, другая чернеет.
(Красная и черная смородины)
Синий мундир, белая подкладка,
В середине — сладко.
(Слива)
За кудрявый хохолок
Лису из норки поволок.
На ощупь — очень гладкая,
На вкус — как сахар сладкая.
(Морковь)
Что за скрип? Что за хруст?
Это что еще за куст?
Как же быть без хруста,
Если я .
(Капуста)
Расселась барыня на грядке,
Одета в шумные шелка.
Мы для нее готовим кадки
И крупной соли полмешка.
(Капуста)
Неказиста, шишковатая,
А придет на стол она,
Скажут весело ребята:
«Ну, рассыпчатая, вкусна!»
(Картошка)
Сидит дед, в шубу одет,
Кто его раздевает, тот слезы проливает.
(Лук)
Заставит плакать всех вокруг,
Хоть он и не драчун, а .
(Лук)
Хотя я сахарной зовусь,
Но от дождя я не размокла,
Крупна, кругла, сладка на вкус,
Узнали вы, кто я? .
(Свекла)
Как на нашей грядке
Выросли загадки
Сочные да крупные,
Вот такие круглые.
Летом зеленеют,
К осени краснеют.
(Помидоры)
Раскололся тесный домик
На две половинки.
И посыпались оттуда
Бусинки-дробинки.
(Горох)
Само с кулачок, красный бочок,
Потрогаешь — гладко, откусишь — сладко.
(Яблоко)
Закопали в землю в мае
И сто дней не вынимали,
А копать под осень стали
Не одну нашли, а десять.
(Картошка)
Я румяную Матрешку
От подруг не оторву,
Подожду, когда Матрешка
Упадет сама в траву.
(Яблоко)
Следующая загадка
Круглае, гарбатае, вакол махнатае, як прыйдзе бяда, пацячэ і вада.
У адным доме сотні жыхароў, а сям'я адна. (Вулей.)
Каляровае карамысла цераз рэчку павісла.
(Вяселка).
У адным клубочку ды сем дзірачак. (Галава.)
Круглы хлявец поўны белых авец. (Гарбуз.)
Зубастыя, а не кусаюцца. (Граблі.)
3 неба крупы падаюць. (Град)
Паміж гор сядзіць Рыгор, капелюшом накрыты. (Грыб.)
Што нас корміць, а есці не просіць?
(Зямля).
Сівенькая, маленькая, а ўвесь свет абшывае. (Іголка.)
Доўгі насок, тонкі галасок, хто яго заб'е, тоЙ сваю кроў пралье. (Камар.)
Не куст, а з лісточкамі, не рубашка, а сшыта, не чалавек, а расказвае. (Кніга.)
Кругленькі, маленькі, а за хвост не падымеш. (Клубок.)
На вадзе родзіцца, а вады баіцца. (Лёд.)
Са страхі морква вісіць, да зямлі не дастае, паху не мае, зімой вырастае. (Лядзяш.)
Як вазьму цябе ў руку, трапна б'еш ты па цвіку. (Малаток.)
Загадки про осень и людях
Вот на ножке купол-гриб,
Он от ливня защитит.
Не намокнет пешеход,
Если спрячется под …
(зонт)
не промокаю,
От дождя вас защищаю,
И от ветра вас укрою,
Ну, так что же я такое?
(плащ)
Гуляю я и в дождь, и в зной,
Характер у меня такой.
(зонт)
С виду – клин,
Разожмешь – блин.
(зонт)
Если дождик, мы не тужим –
Бойко шлепаем по лужам.
Станет солнышко сиять –
Нам под вешалкой стоять.
(резиновые сапоги)
школьныя святы
Шматлікія дзіцячыя святы, такія як Дзень ведаў, Дзень ўраджаю, кветак, ранішнікі маюць мэту не толькі пацешыць дзяцей, але і даць ім магчымасць праявіць свае веды і кемлівасць. Зрабіць гэта прасцей за ўсё, загадваючы загадкі.
Падчас свята ўраджаю звычайна настаўнікі выкарыстоўваюць загадкі пра восень з адказамі, калі малыя павінны ўставіць слова ў канцы верша:
Вецер хмурна лісце носіць, гэта наступіла (восень).
Лес распрануўся, неба просінь, гэты час года (восень).
Назвы гародніны і садавіны лягчэй запамінаюцца дзецьмі, калі вывучэнне праходзіць у гульнявой форме. Падобныя загадкі развіваюць ўвагу ў малых і пачуццё рыфмы:
Ён на градцы вырастае, нікога не крыўдзіць.
Ну а плачуць усе вакол, таму што чысцяць (лук).
Такім чынам правяраюцца назіральнасць дзяцей і кемлівасць.
Магчымасць праявіць свой розум перад аднагодкамі робіць падобныя святы захапляльна цікавымі для дзетак, асабліва калі за кемлівасць можна атрымаць падарунак.
Вывучэнне загадак у школе
Гэты від народнай творчасці вывучаецца ў малодшых класах школы нароўні з іншым фальклорам. Як і ў даўнія часы, пытанні з падвохам падабаюцца дзецям і «прымушаюць» іх пашукаць адказ у навакольным свеце. Загадка пра восень для школьнікаў, іншыя часы года і назвы месяцаў дапамагае хутка цяміць:
Услед за жніўнем прыходзіць, з лістападам карагоды,
І багаты ён ураджаем, мы яго, вядома, ведаем (верасень).
Такія ўрокі ў пазнавальна-гульнявой форме больш запамінаюцца дзецям, развіваюць у іх цікаўнасць і цягу да ведаў.
Загадкі можна выкарыстоўваць гэтак жа для навучання школьнікаў старэйшых класаў. Так, пытанні з падвохам ўваходзяць у віктарыны, якія часта праводзяць настаўнікі для праверкі ведаў вучняў.
Читайте также: