Девиз на татарском языке для детей короткие

Обновлено: 16.05.2024

Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение Алексеевский детский сад №5 «Солнышко» Алексеевского муниципального района Республики Татарстан / Татарстан Республикасы Алексеевск муниципаль районының 5нче Алексеевск «Кояшкай» балалар бакчасы муниципаль бюджет мәктәпкәчә белем бирү учреҗдениесе

Визитная карточка

У нас учатся:	137 воспитанников
У нас учат:	17 педагогов

Бармак уеннары

Бармак уеннары сабыйлар усешенд ә зур роль ү ти. Андый уеннар баланы ң баш миен эшл ә т ә һә м тизр ә к «телен ачарга» ярд ә м ит ә .

Сабый ә ле бик кечкен ә булганда , аны ң бармакларын сыйпарга кир ә к , уч т ө бен ә узегезне ң бармагыгызны куярга м ө мкин - ул ү зен ә к ү р ә массаж була .

Бала ү с ә бара , бармак уеннарына к ү ч ә алабыз , моны ң ө чен безг ә татар халык и җ аты ярд ә мг ә килер :):

Бу бармак - бабай ,

Бу бармак-н ә ни б ә би,

Аны ң исеме- ч ә нти!

Баш бармак баш кашый,

Им ә н бармак им ә н ташый,

Урта бармак утын яра,

Атсыз бармак ат җ иг ә ,

Ч ә нти бармак ч ә й эч ә .

Карга килер — казан асар,

Торна килер — тоз салыр,

Саескан килер — салма салыр,

Песн ә к килер — пешерер,

Чыпчык килер — т ө шерер,

Мо ң а бирер, мо ң а бирм ә с,

Мо ң а бирер, моннан ә лыр,

Кетер, кетер, кетер,

Казан т ө бен кимер…

(Ч ә нти бармагын тотып, баланы ң уч т ө бен кытыклыйлар.)

Д ү рт — д ү ртм ә к,

Җ иде — җ итм ә к, С

Таба тулы коймак,

М ә си ң а да бер бармак!

(Балага бер бармак тоттыралар.)

(Баланы ң кул аркасын сыйпап.)

Песик ә й, песик ә й,

Ала м ә че с ө т эч ә ,

Кара м ә че к ү з кыса.

Кит диг ә нд ә китм ә с әң ,

Лапасага ч ә п ит ә .

(Алып ө лгерм ә с ә ,

кул сыртына «ч ә п» ит ә л ә р.)

— Монда май бар иде, май кая китте?

— Песи ашап китте.

— Салам астына кереп китте.

— Салам кая китте?

— Сыер ашап китте.

— К ө т ү г ә китте.

— Теб ә й, теб ә й, теб ә й!

— Бу абый бел ә н

Бу абый бел ә н

Кырда й ө гердем.

Бу абый бел ә н

Бу энем бел ә н

Олыга — утын ярырга,

Ә си ң а — чыгып алырга,

Уртага — мичк ә ягарга,

Ә си ң а — казан асарга,

Ч ә нтиг ә — җ ырлый башларга,

Дусларны ң к үң елен ачарга.

Уенчыкларны ң исемн ә рен ә йт ә - ә йт ә , балалар бармакла-

рын б ө геп баралар.

** Бабай алды барабан,

Ә би алды б ө терчек,

Ә ти алды машина,

Ә ни алды сикергеч,

Ә мин алам бер зур туп,

Уйныйм, тупны сикертеп.

** Баш бармагым туп була,

Им ә н бармак — б ө терчек.

Урта бармак була шакмак,

Атсыз бармак — сикергеч.

Ч ә нти бармак — барабан,

Сана, ә йд ә , я ң адан.

** Бу бармак — кыяр,

Бусы — к ә бест ә ,

Бу бармак — кишер,

Бусы — ч ө гендер,

Ә бусы суган булды —

Мен ә к ә рзинем тулды.

** Баш бармак була б ү ре,

Им ә н бармагым — т ө лке,

Урта бармагым — керпе,

Атсыз бармагым — аю,

Ч ә нти бармагым — куян,

Куянны кая куям?

Баш бармагым — биюче,

Им ә н бармак — итекче.

Урта бармак — укытучы,

Атсыз бармак — аучы.

Ч ә нти бармак кем була?

Читек чиг ү че була.

Бу бармак- бабай,

Бу бармак- малай,

Яш ә ве берг ә шулай-

Бик к үң елле , бик кызык,

Бу бармак- бабай,

К ү пме шатлык, к ү пме наз!

Борчулар булсын бик аз!

Бик б ә хетле гаил ә :

Ә ти, ә ни, бабай, ә би,

Малай, кыз да биред ә ,

Яшик гел берг ә -берг ә ,

Булып тату гаил ә ,

Кушылыгыз Сез безг ә !

( Я ң адан бармак уены кабатлана).

Яшелч ә л ә рне ист ә калдырыр ө чен бармак уены.

Ленин нәрсә дип әйткән? “Учиться, учиться и учиться”,-дигән.

Ә Акмулла? Акмулла соң нәрсә дигән? “Башкорттарым, укыу кәрәк, укыу кәрәк” –дигән бит!

-Ну, апа, татарларга беркем дә укырга кушмаган бит!

Выходит русский: -я!

-“Кричит” Сергей: Я!

Остался один татарин: И, Ходаем, Мөдәрис дип кенә әйтмәсә иде.

4.Табышмаклар

5. Почетный караул

Ир белән хатынлы берәүләр ялгызлары гына утрауда калалар.

Хатыны илай, ире йөри дә йөри. Кинәт туктап кала хатынына борылып: “Син кредитны түләдеңме ул?” Хатыны: “Юк, оноттом”. Торып басалар да сикергәләй башлайлар.

На проектере:

“Бездән кредит алыгыз,

Хәм без сезне кайдан да табырбыз”.

“Тап банк – иң яхшы банк!”

8. Элвин Грэй и Салават Фатхетдинов

-Туктагыз әле, туктагыз. Без бит Башкортостан татарлары, хэрвакыт дус, тату яшәргә тиешбез!

Сәхнәгә “Борчаклар” менсә

Теләкләрнең иң изгесен бүген

Жюрига телисе килә

Сәләмәтлек , саулык гел ташып торсын

Кесәгез хәрчак тулы, мул булсын

Бердәмлектә бәхеттә, бердән булып

Татарларга (бергә) яшәргә

Күңел җиңү көткән чакта

Җырлыйк бер рәхәтләнеп,

Башкортостан татарлары хэрчак

Яшик эле дус булып!

Иртә килә, кич кайта (кояш)

Утта янмый, суда батмый (боз)

Борынсыз чыпчык боз тишә (тамчы)

Үзем туныйм, үзем елыйм да елыйм (суган)

Кечкенә генә йорт , эче тулы корт (кыяр)

Ипи түгел, су түгел, авыр түгел, аз түгел (хава) ПЕНСИЯ (АКЧА)

Алтын капка ябыла, көмеш капка ачыла, Мәрди бабай кычкыра, үлгән кеше терелә. (кояш чыга, ай бата, әтәч кычкыра, кешеләр йокыдан тора) РАДИЙ Х-НЫҢ КИЛҮЕ

Үзе ямҗсез ыңгыра, Кар буранын туздыра (буран) НАЧАЛЬНИК ХАЙРУЛЛИН

Котыра да үкерә, бөтен җирне тутыра (буран) НАЧАЛЬНИКНЫҢ КЭЕФЕ БУЛМАГАНДА

Тышка куйдым – таш булды, өйгә керттем – су булды. Инде нихәл итәем, утка куйсам – бу булды (боз)

Канатсыз оча, аяксыз чаба. Тышта өелә, өйдә җәелә. (кар) ЭШТӘН КАЙТКАН ИР КЕШЕ

3. Укучыларда туган якка карата кызыксыну һәм мәхәббәт уяту.

Дәрес формасы: ярыш

Җиһазлау: мәкальләр язылган плакатлар ( “ Күп укыган, күп белер” , “ Ике

тапкыр уйла, бер кат сөйлә!”, “ Бәхетле очрак”), шарлар, чәчәкләр,

ком сәгате , визиткалар, санлы карточкалар, бүләкләр.

Метод һәм алымнар: сөйләү, уку, сорау-җавап, әңгәмә.

I . Оештыру өлеше.

II . Актуальләштерү.

III . Төп олеш.

I тур “ Тел чарлау”

II тур “ Кисмәктәге хикмәтләр”

III тур “ Мин сиңа, син миңа”

IV тур Пантомима

V тур “Капитаннар алга!”

VI тур “Алга, алга, алга!”

IV . Йомгаклау.

Ярыш барышы.

I. Оештыру. – Исәнмесез, кадерле кунаклар, укытучылар һәм укучылар!

- Без, бүген сезнең белән “ Тапкырлар һәм зирәкләр” ярышына

җыелдык. Бу ярышта 8 нче А һәм 7 нче А сыйныф укучылары

катнаша. Алар үзләренең белемнәрен шушы ярышта сыныячаклар.

II. Актуаль- - Хәзер, һәр команда үзләре белән таныштырачаклар.

ләштерү. – “ Тапкырлар” командасына сүз бирелә.

( команда девиз әйтә һәм һәр укучы үзе белән кыскача гына

- “ Зирәкләр” командасына сүз бирелә.

Девиз: Тапкыр җиңәр, оттырмас,

Сезгә куып тоттырмас!

Девиз: Зирәк һәр җирдә кирәк,

Тик чын зирәк бик сирәк.

III. Төп олеш. – Менә һәр команда белән таныштык.

Ярышыбызның I турын ачып җибәрәбез. I тур “ Тел чарлау” дип

атала. Һәр командага сораулар бирелә. Дөрес җавап өчен 1 очко

I тур I тур. Сораулар:

“ Тел чарлау” 1. Татарстанның башкаласы ( Казан )

2. Анда җиләк-җимеш, яшелчәләр үсә (Бакча )

3. Бал яратучы хайван ( Аю)

4. Гербның авторы кем? ( Риф Фәхретдинов)

5. Хоккей командасында ничә уенчы? ( 18)

6. Татарстанның дәүләт гербында төшерелгән җәнлек ( Ак барс)

7. Чәйнең туган иле ( Кытай)

8. Кышкы баш киеме ( Бүрек)

9. Флагның кызыл төсе нәрсәне аңлата

10. Татар телендә ничә килеш бар? ( 6)

11. Татарстанның иң зур елгасы ( Идел)

12. “Шүрәле” әкиятенең авторы ( Г.Тукай)

13. Ул кыш көне ява ( Кар)

14. Дөньяда иң зур материк ( Евразия)

15. Кышның соңгы ае ( февраль)

16. Гыйнварда ничә көн? ( 31)

17. Түбән Кама шәһәрендә нинди зур үзәк китапханә бар? (Тукай)

18. Татарстан халкының җәйге бәйрәм көне ( Сабантуй)

19. Түбән Кама хоккей командасының исеме ( Нефтехим)

20. “Камаз” машиналары чыгарыла торган шәһәр ( Чаллы)

2 нче команда өчен сораулар:

Без яшәгән республика ( Татарстан)

Татарстан флагының төсләре ( яшел,ак, кызыл)

“ Руслан һәм Людмила” поэмасының авторы ( А.С.Пушкин)

Татарстан нинди дәүләт? (суверен яки бәйсез)

Сөйләшү органы (тел)

Яңа уку елы кайчан башлана ( 1 нче сентябрь)

Казан хоккей командасының исеме ( Ак барс)

Футбол командасында ничә уенчы? (11)

Февральдә ничә көн? ( 28,29)

Кофеның туган җире ( Бразилия)

Татарстанның президенты кем? ( Р.Миннеханов)

Татарстанда иң зур табигый байлык нәрсә? ( нефть)

Татарстанда нинди милләт халыклары яши? (тат.,рус.,чув.,һ.б.)

Татарстанда нинди дәүләт телләре бар? ( Тат., рус.)

Татарстанның гимнын кем язган? ( Рөстәм Яхин)

Татарстан флагының яшел төсе нәрсәне аңлата?

Татарстан территориясе буйлап нинди 4 елга ага ? (Чулман, Нократ,Идел, Агыйдел)

Дөньяда иң зур океан ( Тын океан)

Кышкы өс киеме ( тун)

Кишер, кәбестә яратучы хайван (Куян)

- Һәр команданың җыелган очколар саны әйтелә.

II тур II тур

“ Кисмәктәге - II тур “Кисмәктәге хикмәтләр” дип атала.

хикмәтләр” Капитаннар чиратлашып кисмәктән фишка ала – бу сорауның

номеры. Җавапны команда әгъзалары әзерли, 1 кеше җавап бирә.

Уйларга бераз вакыт бирелә. Кисмәктәге бер сорау призлы.

1. Безнең якта иң озак яшәүче кошлар

( каргалар, 100 елга кадәр)

2. Нинди хайваннар күзләрен ачып йоклыйлар

3. Чулман ярларында нинди 4 шәһәр урнашкан?

( Түбән Кама, Алабуга, Чаллы, Чистай)

5. Татарстанда зурлыгы буенча 2 нче урында торган елга

6. Түбән Кама шәһәренең 1 урамына нинди скульптор исеме

- Очколар саны әйтелә.

III тур III тур

“ Мин сиңа, - III тур “Мин сиңа, син миңа” дип атала.

син миңа” - Һәр команда өйләрендә “Татарстан табигате” темасына сочинение

язып килергә тиеш иде. Бер команда икенче командага сочине-

ниясен укый. Аннан соң шул командага текст эчтәлегенә караган

3 сорау әйтәләр. Дөрес җавап өчен очко куела.

IV тур IV тур

Һәр команда пантомима күрсәтә. Икенче команда моның нәрсә

икәнен сүз белән аңлатырга тиеш.

V тур V тур

“ Капитаннар Бу тур “Капитаннар алга !“ дип атала.Капитаннарга сораулар

алга!” бирелә.

1 нче капитанга сораулар:

1. Татар егетенең милли баш киеме (түбәтәй)

2. Укучылар һәр көн барып белем ала торган урын (мәктәп)

3. Нәүрүз бәөрәме кайчан була (21 март)

4. Түбән Кама шәһәре яныннан нинди елга ага (Чулман)

5. Түбән Камада сабантуй үткәрелә торган урын (Ильинка мәйданы)

2 нче капитанга сораулар:

1. Татар кызының милли баш киеме (калфак)

2. Кем эшләми, шул . (ашамый)

3. Сабантуй кайсы айда үткәрелә? (июнь)

4. Яр Чаллы шәһәре яныннан нинди елга ага (Чулман)

5. 1-6 яшькә кадәрле балалар йөри торган урын (балалар бакчасы)

VI тур VI тур

“ Алга,алга, VI тур “Алга,алга,алга!” дип атала. Сораулар җиңүче командага

алга!” бирүдән башлана.

1 нче командага :

1. Рөстәм Яхин (композитор)

2. Түбән Кама (шәһәр)

3. Бәлеш (ашамлык)

8.Салават Фәтхетдинов (җырчы)

9.Сыер (йорт хайваны)

10. Алма (җиләк-җимеш)

11. Шалкан (яшелчә)

14. Татарстан (республика)

15 Яңа ел (бәйрәм)

2 нче командага :

1. Габдулла Тукай (шагыйрь)

2.Яр Чаллы (шәһәр)

3. Өчпочмак (ашамлык)

6. Карлыган (җиләк)

7. Венера Ганиева (җырчы)

8. Сабантуй (бәйрәм)

9. Рөстәм Миннеханов (президент)

15. Бүре (кыргый хайван)

Йомгаклау - Һәр команданың очко саны әйтелә. Җиңүче команда билгеләнә.

өлеше Бүләкләр тапшырыла.

- Шуның белән безнең ярышыбыз тәмам.

Тапкырларга табышмак

(Башлангыч сыйныф укучылары катнашында КВН үткәрү)

Максат : халык авыз иҗатының бер төре булган табышмаклар турындагы белемнәрне ныгыту, тирәнәйтү: укучыларның сөйләм телен, логик фикерләү дәрәҗәсен үстерү; балаларда тапкырлык, җитезлек, зирәклек кебек сыйфатлар тәрбияләү; татар телен өйрәнүгә өндәү.

Җиһазлау : презентация (мультимедиа проекторы), касета

Тамаша барышы :

- Исәнмесез укучылар, кунаклар! Без бүген сезнең белән КВН үткәрергә җыелдык. КВН - ул җитезләр, зирәкләр һәм кыюлар клубы дигән сүз. КВНда инде сезнең тапкырлык, зирәклек, белемле булуыгыз сыналачак. Без сезнең белән ике командага бүлендек. Ә хәзер командалар белән танышырбыз (командалар белән танышу).

1-нче команда “Дуслык”

- Безнең команданың исеме – Дуслык

- Безнең девиз: Дуслык – безнең бәйрәм бизәге

Дуслык - безнең җиңү теләге

Капитан һәм уйнаучыларның исемнәре б/н танышу.

Капитан : Хәзер, дуслар, көч сынашыйк.

Зирәкләр ярышка чыксын.

Акылын һәм тапкырлыгын

Эшкә җигәргә тырышсын.

Әдәбиятта алган белемнәрне

Акларга без тырышырбыз.

КВНда безнең белән

2 нче команда “Ялкын”

- Безнең команданың исеме - Ялкын

- Безнең девиз: Ялкындай янып яшәргә

Җиңәргә – бирешмәскә

Капитан һәм уйнаучыларның исемнәре б/н танышу.

Капитан: Ялкын командасыннан

Сәлам кабул итегез.

“ Дуслык” ярышка чакыргач,

Көч сынарга булдык без.

Сыныйк алган белемнәрне

Кем иң зирәк һәм иң тапкыр

Барсын һәрвакыт алдан.

(Жюри составы белән танышу)

Алып баручы: Тапкырларга, зирәкләргә

Бездә урын гел түрдән.

Кайда? Нәрсә? Кайчан була?

Әйтеп бирсен шуны белгән.

Я, дусларым, игътибар!

Тапкырлар һәм зирәкләрдән

Дөрес җавап көтәбез.

I тур.Табышмаклар ( һәр тур исеме слайдта чыга. Һәр командага аерым табышмаклар әйтелә. Алар да слайдта чыга)

1 нче команда: Ак ашъяулык таптык

Җир өстенә яптык.(Кар)

Җәен – соры, кышын – ак

Аңа шулай яхшырак.(Куян)

Үлән ашый, май ташый. (Сыер)

Тешләре бар, авызы юк. (Тарак, пычкы, тырма)

Тавышы нык, дөньяны яңгырата,

Безне иртән йокыдан уята. (Будильник)

Түгәрәк, ә ай түгел

Сары, ә кояш түгел,

Тәмле, ләкин шикәр түгел

Койрыклы – тычкан түгел. (Шалкан)

2 нче команда: Өс киеменә куна

Тәнгә тисә, су була. (Кар бөртеге)

Уята барысын .(Әтәч)

Йомры йомшак, сары йомгак

Йөгереп йөри чирәмдә. (Чеби)

Тәме балдай. (Карбыз)

Көн йөри, төн йөри

Бер атлам җир китә алмый.(Сәгать)

Кар түгел – ак. (Сөт)

Жюри нәтиҗә ясый (нәтиҗә тур саен ясала).

IIтур. Тапкыр җаваплы табышмаклар (ике командага да сораулар бирелә)

1. Каз судан чыккач нишли? (коры җиргә баса)

2. Ат нигә улак янына бара? (улак үзе килмәгәнгә)

3. Кәҗә җидене тутыргач нишли? (сигезенчегә чыга)

4. Урманга нәрсә белән баралар? (юл белән)

5. Су кайда коры була? (картада)

6. Кеше үзенең нәрсәсен күтәрә алмый? (күләгәсен)

7. Кайсы шәһәрдә аш пешереп була? (Казанда)

8. Бер имәндә өч ботак, ботак саен өчәр алма.

Ничә алма була? (бер дә юк)

IIIтур. Иң оста рәссам.

Һәр командадан бер укучы тактага чыга. Аларга табышмак әйтелә, ә алар күзләре бәйләгән килеш, табышмакның җавабын рәсем итеп тактага ясарга тиеш булалар.

Лампа түгел, яктырта.

Мич түгел, җылыта. (кояш рәсеме ясау)

Музыкальтәнәфес - татар халык җыры башкарыла

IVтур. Капитаннар бәйгесе (Метаграммалар чишү)

1 нче капитан: Уртада Т – гаиләдә төп эшчебез,

Н белән – ул иң яраткан бер кешебез,

Б белән – безнең әтинең әнисе,

Калды сиңа барысын да табасы. (әти, әни, әби)

2 нче капитан: У белән мин бер планета,

И белән ил саналам,

И не А га алыштырсаң

Бер ат кертеп ябалар. (уран, Иран, аран)