Устойчивые выражения на белорусском

Обновлено: 22.12.2024

Расширяем свой кругозор: белорусские поговорки, пословицы и фразеологизмы. Все мы слышали русские эквиваленты крылатых выражений, но знаете ли вы, как они звучат на нашай роднай мове?

Баба с возу — кобыле легче

Баба з калёс, а каня як чорт панёс. / Баба з калёс каню свята.

Галава на галоў. / Цень на цень. / Вуха на вуха.

Без труда не вытащишь и рыбку из пруда

Каб рыбу есці, трэба ў ваду лезці. / Трэба нахіліцца, каб з ручая напіцца. / Каб вады напіцца, трэба ёй пакланіцца. / Вады не засіліш не паварушыўшыся, рыбы не зловіш не памачыўшыся. / Па дарозе ідучы, грыбоў не набярэш.

Бестолковая голова ногам покоя не дает

За дурной галавой нагам неспакой. / Скупы двойчы плоціць, а дурны двойчы ходзіць. / Галава нагам зладзей

Будет и на нашей улице праздник

Загляне сонца і ў наша ваконца. / Прыйдзе тая нядзеля, што будзе і маё вяселле. / Калісьці і наш Бог праспіцца

Будто снег на голову

Быццам з неба спаў. / Як з хмары спаў. / Няйначай з неба зваліўся.

В гости со своим самоваром не ходят

У студню вады не льюць, а ў лес дроў не вязуць. / У крыніцу не носяць вадзіцу.

В каждой шутке есть доля правды

Няма байкі без праўды. / Жарты нічога не варты, але часам праўдзяцца. / Часам жарты выходзяць на праўду.

В ногах правды нет

Сядзь, няхай полы не вісяць. / Ногі для дарогі. / Сядзьма на калодзе, пагаворым аб прыгодзе.

В одно ухо вошло, а в другое вышло

Адным вухам слухае, а другім выпускае. / У адно вуха ўпусціў, а ў другое выпусціў.

Волосы становятся дыбом

Шапка на галаве расце./ Аж шапка паднялася. / Нешта за каўнер бярэ. / Вочы слупам сталі. / Дрыжыкі працінаюць. / З капылоў далоў.

Волчий аппетит напал

Конская ежа напала. / Пропасці напалі. / Прогліца напала. / Як не ў сябе. / Як тры дні не еў./ Як з галоднага краю вырваўся. / Як ніколі хлеба ў вочы не бачыў. / Як на голад. / Есць як валоў шэсць. / Не ў свой дух.

Витать в облаках

В чужой монастырь со своим уставом не ходят

З сваёю цаною на кірмаш не едуць. / У чужую парафію са сваім звычаем не прыходзь. / У чужой бажніцы свечкі не папраўляй.

Взбрело в голову

У галаву ўроілася (зайшло). / У каўтуне закруціла. / У галаве закруціла. / Каўтун завіў.

Вставлять палки в колеса

Дарогу перасякерваць (перасякаць, заступаць). / Шостку падкідаць. / На перашкодзе стаяць.

Выеденного яйца (ломаного гроша) не стоит

Вы́скваркі не варты. / Зломанага шэлега не варты. / Гарэлага шэлега не дам. / Тры грошы не варты.

Вышел сухим из воды

Пабыў у вадзе і не мокры нідзе. / Дарма прайшло.

Глуп, как пробка (как пень / как сивый мерин)

Дурны, як даўбешка (як доўбня, як пень, як авечка, як цецярук, як баран, як свіння, як пута, ях халява, як хамут, як бязмен). / Абух абухом.

Глаза бы мои не смотрели

Брыдка глядзець. / На вочы б не бачыць. / Гадка пазіраць.

Гол как сокол

Голы як бізун (як палец, як костка, як стары венік). / Голы як стой. / Гол як кол. / Голы гальцом. / Салому сячэ, пірагі пячэ, сенам падмазвае.

Голод не тетка

Горбатого могила исправит

Гарбатага хіба труна выпрастае (паправіць). / Гарбатага выпрастае магіла, а ўпартага дубіна. / Крывога дрэва не выпрастаеш. / З дугі аглоблі не зробіш. / Калі пень, то і будзе пень.

Гоняться за двумя зайцами

На сем сукоў садзіцца. / Дзвюх сарок за хвосг трымаць. / Два зайцы гнаць.

Гори синим огнем

Гары яно гарам. / А няхай яно дымам возьмецца. / Хай яго агні высмаляць. / Хай яно перуном (пылам) пойдзе. / Няхай тут усё дымам сядзе. / Каб яно дагары з дымам пайшло. / Бадай ты без агню згарэў. / А няхай ты згары. / Каб ты ўпапялеў. / Каб цябе агонь спаліў. / Агнём цябе запалі.

Готовь летом сани, а зимой телегу

Ладзь калёсы зімою, а сані летам. / На свята думай пра будзень, а ўлетку пра зіму.

Гром не грянет — мужик не перекрестится

Не прыйдзе трывога не ўспомніш і Бога. / Як трывога, тады да Бога. / Пакуль пярун не грымне, чалавек яму не паклоніцца. / Пакуль не загрыміць, мужык не перахрысціцца.

Гусь свинье не товарищ

Мядзведзь карове не брат. / Воўк сабаку не радня. / Качар курыцы не пара. / Воўк казе не таварыш. / Раўня як свіння да каня. / Багаты беднаму не брат. / Сыты галоднаму не раўня.

Давать голову на отсечение

Руку на адцён даваць. / Галаву на страце́нне даваць. / Рукі па локаць даваць адцяць. / Родам і плодам клясціся.

Дать березовой каши

Лазы даць. / Кія ўсыпаць. / Дубца даць. / Пугі ўліць. / Кулакамі пачаставаць.

Старчом стаць. / Душою дрыгнуць. \ Бараду задзерці. / Жаба цыцкі дала.

Пу́дла даць. / Не на тую нагу бот надзець. / Схібіць. / Спудлава́ць.

Дать по шее

Каўнер (каўняра) памацаць. / Па шыі накласці. / У каўнер наўскладаць (налажыць). / Па карку заехаць. / Каўша даць.

Два сапога пара

Абое рабое. / Роўны з роўнага цешыцца. / Адзін аднаго (адзін другога) не перацягне. / Які ехаў, такую стрэў.

Делать из мухи слона

Делу — время, потехе — час

Перш папрацуй, а тады і патанцуй. / Была нядзеля — і мы дудзелі, цяпер серада — працуй, грамада. / Калі на лянок, а калі ў танок. / Гульня, ды не штодня. / Годзе цалавацца, пара і на хлеб старацца.

Держи карман шире

Кішэнь падстаўляй. / Заўтра з мехам прыходзь.

Днем с огнем не сыскать

Са свечкаю (у руках) не знайсці. / І Саўка не знойдзе.

До свадьбы заживет

Пакуль жаніцца, загаіцца. / Пакуль шлюб браць нічога не знаць.

Дойти до ручки

Дуракам закон не писан

Душа ушла в пятки

Аж душа зайшлася. / І душы не было. / Душа ў пяты пайшла. / Душа трасецца. / Пад пяты коле.

Дыма без огня не бывает

Дзе не гарыць, там і не курыць. / Дзе дым, там і полымя. / Адкуль дым, адтуль і полымя. / Дзе сунічнік, там і суніцы. / І сабака на́пуста не забрэша. / Не дарма людзі гавораць. / Без прычыны і хвост не матляецца

Eдва ноги волочить

Ледзьве ногі перастаўляць. / Ног не змяніць. / Ног змяніць не можа. / Ледзь ногі совае.

Если б знал где упадешь, то соломки б подостлал

Каб чалавек ведаў, дзе спатыкнецца, дык абышоў бы тое месца. / Каб ведаў, дзе яма, то пераступіў бы. / Каб ведаў, дзе павалішся, лепей бы там сеў (лёг). / Калі б ведаў, дзе павалішся, то абышоў бы.

Если бы да кабы выросли во рту грибы

Каб не хмель ды мароз, ён бы тын перарос. / Каб на дзятла не стралец, быў бы дзяцел маладзец. / Каб не плеш, дык і лысы не быў бы. / Кап, кап ды не цячэ. / Не здарылася б бяды, каб конь не быў худы. / Што пра тое гаварыць, што не мае быць.

Если кажется нужно перекреститься

«Мусіць» за вуха ўкусіць. / Здаецца, што й певень смяецца. / Няхай не здаецца дурной авечцы. / Як здаецца, то хрысціся. / Перахрысціся, калі здаецца.

Еще такой не родился, кто бы всем сгодился

Яшчэ гэткі не спаткаўся, каб усім ён спадабаўся. / І Бог усім не дагодзіць.

Если вы нашли ошибку, пожалуйста, выделите фрагмент текста и нажмите Ctrl+Enter.

Читайте также: